Παραδεισιώτες και παραδεισιώτισσες! Καλησπέρα σας και πάλι από τον ΑΓΙΟ. Σήμερα θα ήθελα να πούμε δυο κουβέντες για ένα ζήτημα τόσο απλό κι όμως τόσο δύσκολο. Θα ήθελα να μιλήσουμε λίγο για τη σιωπή. Ναι, όπως το ακούσατε. Θέλω να κουβεντιάσουμε για τη σιωπή. Η σιωπή μπορεί να αναλυθεί με τον λόγο. Όχι, όχι δε λέω μαλ… Ακούστε να δείτε λοιπόν. Με μια μικρή αναδρομή στα παλιά θα δείτε πως έχω δίκαιο. Πρωταγωνιστής της μικρής μας αναδρομής ο μικρός Ανδρέας.
6 χρονών ο μικρός Ανδρέας πάει στο δημοτικό. Ωραίες εποχές. Παιχνίδι, χαρά, τουλάχιστον μέχρι να αρχίσουν τα «φροντιστήρια». Οι πρώτες φιλίες. Αλλά, και η πρώτη φορά που καταλάβαινε ο μικρός Ανδρέας την αδικία του κόσμου. Η πρώτη τιμωρία: για πρώτη φορά ο μικρός Ανδρέας μπαίνει τιμωρία στον πίνακα, γιατί μίλησε με ένα φίλο του που του ζήτησε μια το τετράδιό του γιατί δε μπορούσε να δει τι έγραφε στον πίνακα. Η πρώτη άδικη τιμωρία και ο μικρός Ανδρέας διαμαρτυρήθηκε στη δασκάλα του. Η κατάληξη ήταν να τον στείλει στον κ. διευθυντή. Όταν πήγε σπίτι η μητέρα τον επέπληξε αυστηρώς. Το μήνυμά της ξεκάθαρο: «μάθε να σιωπάς. Εν πρέπει να πηαίνεις κόντρα με κανένα. Το δίκαιό σου εν θα το βρεις ποττέ σου. Σιώπα, γιέ μου. Σιώπα…». Πέρασαν τα χρόνια και ο μικρός Ανδρέας πήγε στο γυμνάσιο. Τα πράματα δυσκόλεψαν και ήταν καιρός να αποφασίσει ο μικρός για το μέλλον του. Επομένως το μήνυμα της μητρός του επαναλαμβανόταν με ένταση και ρυθμό κάθε μέρα. Μόνιμη επωδός πρωί, μεσημέρι και βράδυ. «Σιώπα, γιέ μου. Σιώπα…». Μα ο μικρός Ανδρέας δε έλεγε να συμμορφωθεί. Και μια μέρα διαφώνησε με μια καθηγήτριά του στο μάθημα της ιστορίας. Συζητούσανε τότε το θέμα της ελληνικής επανάστασης του 1821 και ο μικρός Ανδρέας τόλμησε να πει ότι η στάση της ιεραρχίας της εκκλησίας (όχι του απλού παπά – αυτό το τόνισε ο μικρός) δεν ήταν η καλύτερη δυνατή απέναντι στον αγώνα και στους αγωνιστές. Η αντίδραση της καθηγήτριας άμεση: «μα τι βλακείες είναι αυτές που λες». Ο μικρός αντέδρασε. «Είναι η άποψη μου, κυρία. Σέβομαι όλες τις άλλες απόψεις και απαιτώ να σεβαστείτε και εσείς τη δική μου». Βαρύς ο λόγος του μικρού. Και έτσι κατέληξε στον κ. Βοηθό Διευθυντή προς απολογία. Να απολογηθεί ο μικρός γιατί; Γιατί είπε τη γνώμη του και είχε την απαίτηση να γίνει σεβαστή; Για το αυτονόητο έπρεπε να απολογηθεί ο μικρός; Μάλιστα. Και όταν η μήτηρ αυτού το έμαθε, εξάλλως του τόνισε το σοφό της μήνυμα: «μα ποιος νομίζεις ότι είσαι; Εσύ εν να σώσεις τον κόσμο. Κρύψε καημένε μου, να περάσεις, γιατί εν σε θωρώ καλά. Σιώπα, γιέ μου. Σιώπα…» Ο μικρός μεγάλωσε λίγο και ήρθε η ώρα για το λύκειο. Το κρίσιμο μεταίχμιο μέχρι να μπει στο πανεπιστήμιο και να γλιτώσει από αυτή την εξουθενωτική βουβαμάρα της καταναγκαστικής σιωπής. Ο μικρός έκανε υπομονή. Μέχρι που ήρθε το ευχάριστο. Το προσδοκώμενο. Μπήκε στο πανεπιστήμιο ο μικρός. Μόνο που έπρεπε να κάνει υπομονή, για να περάσει και ο στρατός. Ο στρατός ήτανε μεγάλο σχολείο για τον μικρό Ανδρέα. Σχολείο με δύσκολο μάθημα για την ιδιοσυγκρασία του μικρού: βλέπε, άκου, σιώπα. Πέρασε και αυτό. «Επιτέλους», σκέφτηκε ο μικρός. Πανεπιστήμιο, ελευθερία λόγου και σκέψης. Μπήκε ο μικρός με το όνειρο και βγαίνει με το όνειρο του λαβωμένο. Γιατί τι είναι το πανεπιστήμιο, κυρία μου; Είναι ένα ίδρυμα εξ ορισμού συντηρητικό. Ο ακαδημαϊσμός συνθλίβει κάθε αντικομφορμιστική διάνοια. Δεν ανέχεται και δε συγχωρεί τη διαφορετική άποψη, η οποία τολμάει να αμφισβητεί τη σοφία των παχυλών βιβλίων και των περισπούδαστων πανεπιστημιακών αναλύσεων. Το πανεπιστήμιο είναι, κυρία μου, μικρογραφία της κοινωνίας. Ρουσφέτι και ευνοιοκρατία, διαπλοκή και συμφέροντα διακυβεύονται πίσω από τη φενάκη της εικόνας ενός, του κάθε ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος. Για να σταδιοδρομήσεις ή πρέπει να «γλύψεις» μετριότητες με κουστούμια ή πρέπει να σιωπάς. Να μην αντιδράς, να λες πάντα «ναι». Γι’ αυτό οι συμφοιτητές μας στην Ελλάδα – τηρουμένων των αναλογιών φυσικά – μας έδωσαν μαθήματα ζωής. Πάλεψαν, φώναξαν, διαδήλωσαν με τη στεντόρεια φωνή τους τη θέλησή τους να λαμβάνονται υπόψη από τις ακαδημαϊκές αρχές, όταν συζητούνται τόσο σοβαρά θέματα όπως το μέλλον του δημόσιου πανεπιστημίου. Και δεν πειράζει που βρήκε τους συμφοιτητές μας της Ελλάδας η «ζαρντινιέρα» του κ. Πολύδωρα. Δεν πειράζει που αυταρχικά οι «μπάτσοι» τους έσπασαν το κεφάλι. Είναι ακόμα εκεί. Πρώτοι στα μαθήματα και πρώτοι στον αγώνα.
Για αυτό σας λέω, παραδεισιώτες και παραδεισιώτισσες. Σπάστε το νόμο της σιωπής. Διαλύστε τη μητρική συμβουλή: «Σιώπα, γιέ μου. Σιώπα…». «Αρπάξτε τα ΠΡΕΠΕΙ από το Ι και γδάρτε τα μέχρι το Π», που λέει και ο ποιητής.
Και όσο για τον μικρό Ανδρέα ακόμα προσπαθεί να καταλάβει τι γίνεται σε αυτό το σκατόκοσμο…
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η ιστορία του μικρού Ανδρέα είναι η ιστορία του κάθε ενός και της κάθε μιας από εσάς. Το όνομα αλλάζει μόνο.
6 χρονών ο μικρός Ανδρέας πάει στο δημοτικό. Ωραίες εποχές. Παιχνίδι, χαρά, τουλάχιστον μέχρι να αρχίσουν τα «φροντιστήρια». Οι πρώτες φιλίες. Αλλά, και η πρώτη φορά που καταλάβαινε ο μικρός Ανδρέας την αδικία του κόσμου. Η πρώτη τιμωρία: για πρώτη φορά ο μικρός Ανδρέας μπαίνει τιμωρία στον πίνακα, γιατί μίλησε με ένα φίλο του που του ζήτησε μια το τετράδιό του γιατί δε μπορούσε να δει τι έγραφε στον πίνακα. Η πρώτη άδικη τιμωρία και ο μικρός Ανδρέας διαμαρτυρήθηκε στη δασκάλα του. Η κατάληξη ήταν να τον στείλει στον κ. διευθυντή. Όταν πήγε σπίτι η μητέρα τον επέπληξε αυστηρώς. Το μήνυμά της ξεκάθαρο: «μάθε να σιωπάς. Εν πρέπει να πηαίνεις κόντρα με κανένα. Το δίκαιό σου εν θα το βρεις ποττέ σου. Σιώπα, γιέ μου. Σιώπα…». Πέρασαν τα χρόνια και ο μικρός Ανδρέας πήγε στο γυμνάσιο. Τα πράματα δυσκόλεψαν και ήταν καιρός να αποφασίσει ο μικρός για το μέλλον του. Επομένως το μήνυμα της μητρός του επαναλαμβανόταν με ένταση και ρυθμό κάθε μέρα. Μόνιμη επωδός πρωί, μεσημέρι και βράδυ. «Σιώπα, γιέ μου. Σιώπα…». Μα ο μικρός Ανδρέας δε έλεγε να συμμορφωθεί. Και μια μέρα διαφώνησε με μια καθηγήτριά του στο μάθημα της ιστορίας. Συζητούσανε τότε το θέμα της ελληνικής επανάστασης του 1821 και ο μικρός Ανδρέας τόλμησε να πει ότι η στάση της ιεραρχίας της εκκλησίας (όχι του απλού παπά – αυτό το τόνισε ο μικρός) δεν ήταν η καλύτερη δυνατή απέναντι στον αγώνα και στους αγωνιστές. Η αντίδραση της καθηγήτριας άμεση: «μα τι βλακείες είναι αυτές που λες». Ο μικρός αντέδρασε. «Είναι η άποψη μου, κυρία. Σέβομαι όλες τις άλλες απόψεις και απαιτώ να σεβαστείτε και εσείς τη δική μου». Βαρύς ο λόγος του μικρού. Και έτσι κατέληξε στον κ. Βοηθό Διευθυντή προς απολογία. Να απολογηθεί ο μικρός γιατί; Γιατί είπε τη γνώμη του και είχε την απαίτηση να γίνει σεβαστή; Για το αυτονόητο έπρεπε να απολογηθεί ο μικρός; Μάλιστα. Και όταν η μήτηρ αυτού το έμαθε, εξάλλως του τόνισε το σοφό της μήνυμα: «μα ποιος νομίζεις ότι είσαι; Εσύ εν να σώσεις τον κόσμο. Κρύψε καημένε μου, να περάσεις, γιατί εν σε θωρώ καλά. Σιώπα, γιέ μου. Σιώπα…» Ο μικρός μεγάλωσε λίγο και ήρθε η ώρα για το λύκειο. Το κρίσιμο μεταίχμιο μέχρι να μπει στο πανεπιστήμιο και να γλιτώσει από αυτή την εξουθενωτική βουβαμάρα της καταναγκαστικής σιωπής. Ο μικρός έκανε υπομονή. Μέχρι που ήρθε το ευχάριστο. Το προσδοκώμενο. Μπήκε στο πανεπιστήμιο ο μικρός. Μόνο που έπρεπε να κάνει υπομονή, για να περάσει και ο στρατός. Ο στρατός ήτανε μεγάλο σχολείο για τον μικρό Ανδρέα. Σχολείο με δύσκολο μάθημα για την ιδιοσυγκρασία του μικρού: βλέπε, άκου, σιώπα. Πέρασε και αυτό. «Επιτέλους», σκέφτηκε ο μικρός. Πανεπιστήμιο, ελευθερία λόγου και σκέψης. Μπήκε ο μικρός με το όνειρο και βγαίνει με το όνειρο του λαβωμένο. Γιατί τι είναι το πανεπιστήμιο, κυρία μου; Είναι ένα ίδρυμα εξ ορισμού συντηρητικό. Ο ακαδημαϊσμός συνθλίβει κάθε αντικομφορμιστική διάνοια. Δεν ανέχεται και δε συγχωρεί τη διαφορετική άποψη, η οποία τολμάει να αμφισβητεί τη σοφία των παχυλών βιβλίων και των περισπούδαστων πανεπιστημιακών αναλύσεων. Το πανεπιστήμιο είναι, κυρία μου, μικρογραφία της κοινωνίας. Ρουσφέτι και ευνοιοκρατία, διαπλοκή και συμφέροντα διακυβεύονται πίσω από τη φενάκη της εικόνας ενός, του κάθε ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος. Για να σταδιοδρομήσεις ή πρέπει να «γλύψεις» μετριότητες με κουστούμια ή πρέπει να σιωπάς. Να μην αντιδράς, να λες πάντα «ναι». Γι’ αυτό οι συμφοιτητές μας στην Ελλάδα – τηρουμένων των αναλογιών φυσικά – μας έδωσαν μαθήματα ζωής. Πάλεψαν, φώναξαν, διαδήλωσαν με τη στεντόρεια φωνή τους τη θέλησή τους να λαμβάνονται υπόψη από τις ακαδημαϊκές αρχές, όταν συζητούνται τόσο σοβαρά θέματα όπως το μέλλον του δημόσιου πανεπιστημίου. Και δεν πειράζει που βρήκε τους συμφοιτητές μας της Ελλάδας η «ζαρντινιέρα» του κ. Πολύδωρα. Δεν πειράζει που αυταρχικά οι «μπάτσοι» τους έσπασαν το κεφάλι. Είναι ακόμα εκεί. Πρώτοι στα μαθήματα και πρώτοι στον αγώνα.
Για αυτό σας λέω, παραδεισιώτες και παραδεισιώτισσες. Σπάστε το νόμο της σιωπής. Διαλύστε τη μητρική συμβουλή: «Σιώπα, γιέ μου. Σιώπα…». «Αρπάξτε τα ΠΡΕΠΕΙ από το Ι και γδάρτε τα μέχρι το Π», που λέει και ο ποιητής.
Και όσο για τον μικρό Ανδρέα ακόμα προσπαθεί να καταλάβει τι γίνεται σε αυτό το σκατόκοσμο…
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η ιστορία του μικρού Ανδρέα είναι η ιστορία του κάθε ενός και της κάθε μιας από εσάς. Το όνομα αλλάζει μόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου