Πάντα έτσι είμαστε εμείς

(Του Σενέρ Λεβέντ από την εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ)

Πήρε το μάτι μου κάτι ελληνοκυπριακές σειρές, που προβάλλονται στο ΡΙΚ. Δεν ξέρω ελληνικά. Δεν καταλαβαίνω και πολλά πράγματα, εκτός από μεμονωμένες λέξεις. Παρά ταύτα, παρακολούθησα τη σειρά μέχρι τέλους. Διότι δεν ήταν καθόλου ξένο για μένα το σενάριό της. Σαν τους απλούς ανθρώπους που γνωρίζω εδώ και σαράντα χρόνια, τη λυτή ζωή του χωριού. Τα καθημερινά ντέρτια. Τα αστεία. Τις χαριτωμένες πονηριές του ενός έναντι του άλλου. Τους έρωτες στα κλεφτά. Τις κολακείες των ανδρών στις γωνιές των καφενέδων. Την ηγεμονική στάση των γυναικών στο σπίτι. Όλα αυτά μου είναι πολύ οικεία. Ουσιαστικά καταλαβαίνω τι λένε αν και δεν γνωρίζω ελληνικά. Από τους κυπριακούς τονισμούς που κάνουν στις λέξεις. Από τους μιμητισμούς τους. Από τις κινήσεις των χεριών τους. Είναι ίδιες και απαράλλαχτες με εκείνες που κάνουμε εμείς όταν μιλάμε τουρκικά. Δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά. Εκτός από τη μετάβαση στην Εκκλησία τις Κυριακές. Δεν είναι δυνατόν να εντοπιστεί η ίδια ομοιότητα ενός Ελληνοκύπριου με κάποιον από την Ελλάδα και ενός Τουρκοκύπριου με κάποιον από την Τουρκία. Πάνω απ' όλα, η γλώσσα και ο τρόπος ζωής μας είναι διαφορετικός από εκείνους που ζουν στο εξωτερικό. Μπορεί να είναι ίδια η γλώσσα μας, αλλά διαφέρει ο τρόπος ομιλίας μας. Εμείς, εδώ, μιλάμε την κυπριακή της τουρκικής και της ελληνικής γλώσσας. Και αυτό που μας κάνει να είμαστε τόσο κοντά μεταξύ μας είναι οπωσδήποτε το γεγονός ότι ζούμε στον ίδιο τόπο. Η γεωγραφία επηρεάζει πολύ τη διαμόρφωση της προσωπικότητας.

Θα ήθελα πολύ να είμαι φίλος με τους ανθρώπους στην ταινία που είδα, να ζω στο ίδιο χωριό μαζί τους, να μοιραζόμαστε την ίδια ζωή. Ουσιαστικά, τι ωραίο μωσαϊκό αποτελεί ο δικοινοτικός μας χαρακτήρας και το γεγονός ότι ανάμεσά μας βρίσκονται Μαρωνίτες και Αρμένιοι. Όμως, δεν μπορέσαμε να αντιληφθούμε την αξία του. Μήπως, δεν προσθέτει περισσότερο χρώμα στη ζωή, η διαβίωση ανάμεσα σε διαφορετικές κοινότητες αντί να ζει κανείς σε ένα τόπο με μια κοινότητα; Εγώ δεν είμαι χριστιανός. Ούτε και πιστεύω στο Θεό. Αλλά μου αρέσει ο ήχος της καμπάνας. Και το μεγαλοπρεπές αρχιτεκτονικό στυλ των εκκλησιών και των τζαμιών. Ακόμη και μέσα στην προσευχή, που διαβάζεται στα αραβικά και δεν καταλαβαίνω τίποτα, νιώθω να υπάρχει κάτι το μελαγχολικό και ευχάριστο, όταν διαβάζεται από κάποιον μάστορα μουεζίνη με καλή φωνή. Συνθέτουν μια ευχάριστη εικόνα και εκείνοι που πηγαίνουν τις Κυριακές στην Εκκλησία, ντυμένοι με τα καλά τους ρούχα και προσεύχονται. Σαν τους μουσουλμάνους Τουρκοκύπριους, που πηγαίνουν στα τζαμιά από μπαϊράμι σε μπαϊράμι. Δεν υπάρχει πρόβλημα να γίνονται αυτά, απαλλαγμένα από θρησκευτικό φανατισμό. Όλοι χρειάζονται τη θεϊκή δύναμη. Έστω και αν δεν υπάρχει Θεός.

Τις προάλλες, παρακολούθησα μια κυπριακή ταινία μικρού μήκους. Μου άρεσε πολύ. Ευφράνθηκε η καρδιά μου. Ένα ωραίο σενάριο. Λονδίνο. Και ένας Ελληνοκύπριος με έναν Τουρκοκύπριο, των οποίων τα σουβλατζίδικα βρίσκονται στον ίδιο δρόμο, το ένα απέναντι στο άλλο. Καβγαδίζουν συνεχώς. Δεν περνούν καλά. Ο Έλληνας σουβλιτζής είναι διαρκώς θυμωμένος με τον Τούρκο, που κάνει συνεχώς εκπτώσεις στις τιμές. Μαλώνουν συνεχώς. Ο Έλληνας σουβλιτζής λέει το εξής: "Κοίτα εδώ. Μας πήραν τις περιουσίες μας στην Κύπρο και θα μας πάρουν τη δουλειά μας και εδώ!" Ο Τούρκος σουβλιτζής, τον οποίο υποδύεται ο εκ των πρωτοκλασάτων μας ηθοποιών, Οσμάν Μπαλικτσίογλου, υπερισχύει περισσότερο και του φωνάζει: "Τι νομίζεις ρε άνθρωπε, δηλαδή εγώ δεν μπορώ να μείνω εδώ, επειδή έγινε η ειρηνευτική επιχείρηση στην Κύπρο;" Όμως, υπάρχει ακόμα μια λεπτή απόχρωση. Ο γιος του Τούρκου σουβλιτζή με την όμορφη κόρη του Έλληνα σουβλιτζή κοιτάζονται από το τζάμι και φλερτάρουν. Μια μέρα έρχεται ένας μεθυσμένος αλήτης Άγγλος στο μαγαζί του Τούρκου. Όταν επιχειρεί να προκαλέσει επεισόδια, ο σουβλιτζής μας τον σπρώχνει και τον πετάει έξω. Εκείνος πηγαίνει στο απέναντι κατάστημα και παρενοχλεί τον Έλληνα σουβλιτζή που είναι πιο αδύναμος και ηλικιωμένος. Τον σπρώχνει, τον φτύνει στο πρόσωπο και τον ρίχνει στο πάτωμα. Όταν ο άνθρωπος έμεινε κατάκοιτος στο έδαφος με ταχυκαρδία, έτρεξε να τον βοηθήσει ο Τούρκος σουβλιτζής. Κάλεσε αμέσως ασθενοφόρο και τον έσωσε. Ύστερα έγιναν φίλοι. Ο Τούρκος σουβλιτζής δεν ξανάκανε εκπτώσεις στις τιμές. Συνεχώς έτσι είμαστε και εμείς, σωστά;

(Υ.Γ. του ΑΓΙΟΥ: είναι καιρός οι Κύπριοι συμπολίτες μου να αρχίσουν να σκέφτονται σοβαρά την ιδέα λύσης του Κυπριακού προβλήματος, η οποία αναπόδραστα περνά μέσα από την αποκατάσταση των σχέσεων Ε/Κ και Τ/Κ. Το άρθρο αυτό του Σενέρ Λεβέντ δίνει το έναυσμα σε όλους τους Κυπρίους να αρχίσουν να σκέφτονται κάποια πράγματα νηφάλια, χωρίς τις παρωπίδες του εθνικισμού και την "καραμέλα" του υπερ-πατριωτισμού.)