Δυο Obama γράφουν ιστορία...

Το πλήθος στις κερκίδες παραληρούσε. Πολλοί έκλαιγαν. Ενοιωθαν πως γράφουν ιστορία. Και σε μεγάλο βαθμό, είχαν δίκιο: Λίγα λεπτά αφότου εξασφάλισε τον απαραίτητο αριθμό εκλεκτόρων για το χρίσμα των δημοκρατικών, ο Μπαράκ Ομπάμα ανέβηκε στο βήμα. Μήνες προεκλογικού κικ μπόξινγκ με τη Χίλαρι Κλίντον είχαν προσθέσει στα χαρακτηριστικά και την έκφρασή του μια «προεδρική» πατίνα. Η γλώσσα του σώματος ήταν μελετημένη, δεν θύμιζε σε τίποτα το φιλόδοξο πλην «αδούλευτο» γερουσιαστή που δεν ήξερε τι να κάνει με τα χέρια του στο σόου της Οπρα τα προηγούμενα χρόνια.

Ο περιβάλλων ήχος ήταν στο κόκκινο: εβδομήντα χιλιάδες υποστηρικτές σε παροξυσμό. Τα μικρόφωνα μπούκωσαν και το παραλήρημα ξεπήδησε από τα ηχεία των τηλεοπτικών δεκτών σε εκατομμύρια σαλόνια ανά τον κόσμο... Ο υποψήφιος πρόεδρος ευχαρίστησε επανειλημμένα το κοινό για την υποδοχή. Ορθωσε κι άλλο το ανάστημά του και κλείδωσε την πόζα «στο ύψος των περιστάσεων»: Σήκωσε το κεφάλι, προέταξε το πηγούνι και μισόκλεισε τα μάτια με την υπόσχεση «αποφασιστικότητας» που ο τυπικός ψηφοφόρος αναμένει από τον μελλοντικό του ηγέτη. Ο Τζων Στιούαρντ, ο «Λαζόπουλος» των αμερικανικών μίντια είχε δίκιο: Ο Μπαράκ Ομπάμα ΔΕΝ πόζαρε για τις κάμερες. Πόζαρε για χαρτονόμισμα!

FAST FORWARD: Μιζούρι, 18 / 10 / 2008
Η συγκέντρωση στο Σεν Λιούις ήταν η μεγαλύτερη της προεκλογικής εκστρατείας και θύμιζε Ελλάδα στα ’80s... Εκατό χιλιάδες κόσμου, συγκεντρώθηκαν κάτι περισσότερο από δύο εβδομάδες πριν το νήμα των εκλογών... Λίγο αργότερα, στο πιο έγκυρο τηλεοπτικό τραπέζι της Αμερικής, το «Meet The Press» ο ρεπουμπλικανός στρατηγός και πρώην υπουργός Εσωτερικών, ο Κόλιν Πάουελ, είπε πως θα τον ψηφίσει. Ηταν η ψήφος εμπιστοσύνης που μαλάκωσε ένα πιο συντηρητικό κοινό...

Το καλοκαίρι ήταν δύσκολο για τον Ομπάμα... Η εκστρατεία του «έκανε κοιλιά», οι επιθέσεις των Ρεπουμπλικανών γέννησαν αμφιβολίες, ο βραχύβιος τυφώνας Πέιλιν έκλεψε πολύτιμο τηλεοπτικό χρόνο. Το φθινόπωρο, όμως, η εικόνα άλλαξε. Η εκστρατεία του Tζον Mακέιν θεωρείται ξεγραμμένη από τα μίντια, ο ίδιος υπολείπεται στα ποσοστά, η υποψήφια αντιπρόεδρός του αναγκάζεται να κάνει χαριτωμενιές στο «Saturday Night Live», και να λικνίζεται παρέα με ηθοποιούς ντυμένους με προβιές Εσκιμώων...

Εν μέσω οικονομικής κρίσης, οι υποστηρικτές του Ομπάμα έβαλαν στο προεκλογικό του ταμείο 160 εκατομμύρια δολάρια μόνο τον Σεπτέμβριο. Ο αντίπαλός του πρέπει να αρκεστεί στα 85 εκατομμύρια της κρατικής χρηματοδότησης που επέλεξε, μέχρι τις εκλογές...

Τώρα τίποτα δεν μοιάζει να μπορεί να σταθεί εμπόδιο στο δρόμο του Ομπάμα για τον Λευκό Οίκο... Τίποτα, εκτός ίσως από την Οκτωβριανή Εκπληξη... τον βρώμικο άσο, την αποκάλυψη, την επίθεση, ή τη συνομωσία που παραδοσιακά πέφτει στο τραπέζι στο παραπέντε των εκλογών...

Αλλά ο Ομπάμα άλλαξε κι άλλο... Τώρα πια, απασφαλίζει το «χαμόγελο που κερδίζει» ακόμα και για να σαρκάσει. Σηκώνει τον τόνο της φωνής συχνότερα. Δεν αφήνει γάντι να πέσει.

Τα βασικά
Ο ιστορικός συμβολισμός της ενθρόνισης του νέου μαύρου γερουσιαστή ως Εκλεκτού της μισής Αμερικής για την προεδρία αναπαράχθηκε χιλιάδες φορές... και δικαίως:

Ο Ομπάμα γεννήθηκε μια χρονιά που οι μαύροι δεν είχαν δικαίωμα ψήφου (το εξασφάλισαν το 1967). Οι γονείς του δεν είχαν δικαίωμα να παντρευτούν (το Ανώτατο Δικαστήριο επέτρεψε τους μεικτούς γάμους το 1967). Στον αντίποδα, ο Ρεπουμπλικάνος αντίπαλός του έκλεισε οκτώ δεκαετίες ζωής -όταν γεννήθηκε δεν είχαν εφευρεθεί ούτε καν τα κουτάκια για τα αναψυκτικά.

Η νικηφόρα επέλαση του Ομπάμα στις προκριματικές εκλογές έσπασε στερεότυπα: Με βάση τη φυλετική αναλογία, από τις δέκα «πιο μαύρες» πολιτείες, κέρδισε τις εννιά. Και από τις δέκα «πιο λευκές» πήρε τις επτά... Το Σώμα των Αμερικανών ψηφοφόρων μπορεί να καυχιέται ότι γκρέμισε ένα μεγάλο ταμπού, που μόνο οι σεναριογράφοι του «Independence Day» και του «24» είχαν τολμήσει...

Για τους πιο φανατικούς του υποστηρικτές είναι η όσμωση του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Ρόμπερτ Κένεντι σε ένα σώμα. Για τους αντιπάλους του είναι μια μεθυσμένη πυξίδα, ένα αχρησιμοποίητος πίνακας που δέχεται τα πάντα -τόσο λευκός, όσο σκούρο είναι το δέρμα του.

Ενα λιγότερο υποκειμενικό του επίτευγμα είναι ότι «κατέβασε» τους νέους και τους μαύρους στην πολιτική, τους έδωσε κίνητρο να ψηφίσουν... Ο Κόλιν Πάουελ προέβλεψε μια προεδρία «που θα μεταμορφώσει την Αμερική». Οι αρθρογράφοι διαπιστώνουν ότι η υποψηφιότητά του αύξησε τις προσδοκίες για το τι μπορούν να κάνουν οι Αμερικανοί και πώς βλέπουν τους εαυτούς τους, όπως κανένας στην πρόσφατη ιστορία...

Θα γίνει όχημα για τα όνειρά τους η θα γίνουν το όχημα για τη φιλοδοξία του; Το ένα δεν αποκλείει το άλλο... Αλλά σπανίως πηγαίνουν και μαζί.

Ποιός είστε στ' αλήθεια, κύριε Ομπάμα;
Ο κοσμοπολIτης γερουσιαστής έχει γράψει δυο αυτοβιογραφικά βιβλία. Αυτό που περιγράφουν οι γραμμές τους δεν είναι ο κούλ τύπος στον οποίο πιστεύουν οι πιτσιρικάδες, ούτε ο ελιτιστής που βλέπουν οι αντίπαλοί του... Περιγράφουν μάλλον έναν προσγειωμένο τύπο που μπορεί να κάνει σκληρή αυτοκριτική και να κατανοεί βαθιά την αντίθετη άποψη. Δημοσίως μιλά σαν κανονικός άνθρωπος, με κανονικές λέξεις, και συχνά σύνθετη επιχειρηματολογία. Δεν επαναλαμβάνει ένα εύπεπτο μήνυμα ξανά και ξανά. Σαν να προϋποθέτει από τον ακροατή του ότι σκέφτεται... κάτι που οι πολιτικοί σε όλο τον κόσμο έχουν καιρό ξεχάσει να κάνουν...

Η ψυχολογική ανάλυση των υποψηφίων είναι μακρά παράδοση ενός έθνους εθισμένου στην ψυχανάλυση - και η βάση δεδομένων, μεγάλη. Κατά τον Δείκτη Meyers-Briggs, που κατατάσσει τους ανθρώπους σε 4 κατηγορίες, ο Ομπάμα είναι Ιδεαλιστής. Βλέπει τον εαυτό του ως ηγέτη-καταλύτη για τη μεταμόρφωση απογοητευμένων αμερικανών και το ξεπέρασμα δύο δεκαετιών στείρου κομματισμού. Ο ίδιος κάνει πλάκα με το πόσο ανοργάνωτος είναι και πόσο τον απωθεί η γραφειοκρατία: «Θέλω άξιους ανθρώπους γύρω μου που θα φροντίζουν να δουλεύουν τα συστήματα», λέει.

Οπως όλοι οι ιδεαλιστές, έχει υψηλή «διπλωματική ευφυΐα»: Αναζητά κοινούς τόπους, θέλει να πετυχαίνει συναινέσεις, να καταλήγει σε «αντικειμενικές αλήθειες», και να εμπιστεύεται τους άλλους. Το συχνότερό λάθος των Ιδεαλιστών εκπορεύεται από αυτό: κάνουν συχνά λάθος κρίσεις επειδή προβάλλουν τα δικά τους χαρακτηριστικά σε ανθρώπους που δεν τα διαθέτουν... Και στην ανθρωποφαγική προεκλογική Αμερική αυτό μπορεί να γίνει καταστροφικό -όπως έδειξε η αντίδραση στη δηλωμένη πρόθεσή του να κάτσει και να μιλήσει με τους «εχθρούς της Αμερικής» (βλ. Ιράν και Συρία), ή να αναφερθεί επιτιμητικά στους συντηρητικούς ψηφοφόρους «που κραδαίνουν όπλα, πηγαίνουν στην εκκλησία και φοβούνται ότι δεν είναι σαν κι αυτούς»...

Η βασική πεποίθηση ενός Ιδεαλιστή είναι ότι μπορεί να κινητοποιήσει τους γύρω του, να τους εμπνεύσει με τον ενθουσιασμό του. Ομως η δυνατότητα να πετυχαίνεις κάτι τέτοιο με μια γλώσσα από χρυσάφι, έχει μια παγίδα: να πιστέψεις στη μαγεία των λέξεων. Να πιστέψεις δηλαδή, όπως οι πρωτόγονοι, ότι οι λέξεις είναι μαγικά ξόρκια που η εκφορά τους και μόνο φέρνει αποτέλεσμα.

Στις ΗΠΑ, 47 εκατομμύρια ψηφοφόροι δεν έχουν ιατρική ασφάλιση. Το Σεπτέμβριο 160 χιλιάδες εργαζόμενοι πέρασαν από το λογιστήριο, πριν ανακοινώσουν στις οικογένειές τους ότι απολύθηκαν. Τα όμορφα λόγια λένε λίγα σε εκείνους... «Ισως γι’ αυτό τα ψυχολογικά ιστορικά των ενοίκων του Λευκού Οίκου δεν περιγράφουν κανέναν Ιδεαλιστή μέχρι σήμερα», λέει ο ψυχολόγος Ντέιβιντ Κέρσι, που μελέτησε τους προεδρικούς υποψηφίους. Σε αυτό το σημείο εστιάζει η βασικότερη κριτική που δέχεται (με αιχμή τα βιτριολικά σχόλια της Χίλαρι και τα απαξιωτικά του μπάρμπα Μακέιν)? Εντάξει «Ναι, μπορούμε», όπως λέει το βασικό του σύνθημα. Αλλά τι γίνεται με το «Πώς»;

Τα διαμάντια είναι αληθινά;
Μία άλλη ομιλία, που έγινε με διαφορά ωρών από τη λαμπερή ομιλία της «στέψης» του τον Ιούνιο δημιούργησε υποψίες σε πολλούς. Απευθύνθηκε στο AIPAC, το πιο ισχυρό Ισραηλινό λόμπι, κι υποσχέθηκε γη και ύδωρ:

Οραματίστηκε μια Ιερουσαλήμ «αδιαίρετη, πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ», και έκανε τους Μουσουλμάνους σε όλο τον κόσμο να ανατριχιάσουν... Εσπευσε να ρίξει τις ευθύνες για τον πόλεμο στους Παλαιστίνιους -κι ας σκοτώθηκαν 40 για κάθε ισραηλινό που έχασε τη ζωή του το 2007 (δεκαπλάσια αναλογία από την περίοδο 2000-2005).

Σε όλη την προεκλογική εκστρατεία δεν έχει διαφοροποιηθεί από την προσπάθεια του Λευκού Οίκου να διαιωνίσει την αμερικανική παρουσία στο Ιράκ με 50 γιγάντιες βάσεις.

Απέφυγε να διακηρύξει μια πραγματικά νέα πολιτική για τη Μέση Ανατολή, δεν καταδίκασε τη συγκρουσιακή πολιτική με την Τεχεράνη.

Λίγοι είναι αυτοί που πιστεύουν ότι ο Ομπάμα θα αλλάξει συθέμελα τον τρόπο που η Αμερική πολιτεύεται στον κόσμο, ή το πώς η Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει τα ντόπια κοινωνικά στρώματα... Μέχρι σήμερα έδειξε πως η προσαρμοστικότητά του στο κατεστημένο και τον Μέσο Ορο είναι ένα αντανακλαστικό επιβίωσης που κατέχει καλά.

Εχει υποσχεθεί να λέει στους ψηφοφόρους όσα πρέπει να μάθουν και όχι όσα θέλουν να μάθουν. Δεν το ακολουθεί πάντα. Η συμμετοχή του στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης ήταν διακριτική, δεν έσπασε αυγά. Πέρυσι είχε παρομοιάσει την Τυραννία του Πετρελαίου με τον φασισμό και τον κομμουνισμό. Απέφυγε να το αναπτύξει, και δημιούργησε ερωτήματα στην αριστερή πτέρυγα των δημοκρατικών. Θα τα βAλει με το σύστημα ή θα προσπαθήσει να συγκαλύψει τη φθορά του; Η πιο σκληρή κριτική δεν ήρθε από το Ιράν αλλά από τη Λιβύη... με τη μορφή ψυχολογικής διαγνωσης δια χειρός Μουαμάρ Καντάφι: «Φοβούμαστε ότι ο Ομπάμα, επειδή νιώθει μαύρος με σύμπλεγμα κατωτερότητας, θα συμπεριφέρεται χειρότερα από τους λευκούς. Κι αυτό θα είναι τραγωδία». Τον υπερασπίστηκε ένας άλλος εμβληματικός παρίας, ο Φιντέλ Κάστρο. «Το μόνο στο οποίο υπερισχύει ο αντίπαλός του είναι στα χρόνια» - είπε ο ογδοντάρης Κουβανός...

(Η ανάρτηση ελήφθη από την εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ")